بیست و هشتمین جشنواره‌ی تئاتر خراسان رضوی در یک نگاه

ایران تئاتر- ایران تئاتر به نقل از روابط عمومی بیست و هشتمین جشنواره‌ی تآتر خراسان رضوی، گزارشی از روندِ شکل‌گیری‌ی جشنواره‌ی رضوان را به قلم آرش خیرآبادی، دبیر جشنواره، منتشر کرد. متن کامل این یادداشت را در ادامه می‌خوانید:

به نام هنرمند نخست
 

سَلِ المَصانِعُ رَکباً تَهیمَ فی‌الفَلَواتی
تو قَدرِ آب چه دانی؟ که در کنارِ فُراتی
این بیتِ سعدی، رحمه‌الله علیه، را بسیار دوست دارم. معنای‌اش این است: «گوارایی‌ی چشمه‌های آب را از سوارانی بپرس که [تشنه] در بیابان سرگردان‌اند. تویی که کنارِ رودِ فرات، سیرآبی، رنجِ بی‌آبی را چه می‌دانی؟»
راستی که سامانده‌هی و مدیریتِ جشنواره‌ی تآتری در پهنای خراسانِ رضوی، کارِ دشواری ست. آن‌چه در ادامه آمده، خلاصه‌ای بس فشرده از کمالی گسترده را شامل می‌شود؛ و کیست که نداند تلخیصِ فعالیتِ نزدیک به 600 نفر دست‌اندرکار مستقیم وغیرمستقیم امرِ جشنواره، در یادداشتی کوتاه، ممکن نیست. با این همه، شرح مجملِ گزارشِ روندِ شکل‌گیری‌ی بیست و هشتمین جشنواره‌ی تآترِ استان خراسان رضوی، را پیش‌کشِ حضورتان می‌کنم:
 

بیست و نه شهر در این استان‌اند که دست‌اندرکارِ تهیه و تولیدِ آثارِ نمایشی‌اند و خاکِ هنرپرورِ این سامان، چونان معدنی بی‌انتها، زاینده‌ی گوهرانِ پربها ست. گزافه نیست اگر بگوییم ما به عنوانِ دومین قطبِ تآترِ ایران، نخستین رده را در تعدادِ دست‌اندرکارانِ هنرهای نمایشی داریم و جامعه‌ی تآترِ ما، پیش‌آهنگِ رشته‌های دیگرِ هنری‌اند.
پس از انتشارِ فراخوانِ جشنواره‌ی امسال، 84 اثرِ نمایشی از سراسرِ استان، آماده‌گی‌ی خود را جهتِ حضور در این جشنواره اعلام کردند. از میانِ این 84 اثر، 44 اثر از مشهد و 40 اثر از شهرهای دیگر بود. سختای کار و دشواری‌ی مسیر، آهسته‌آهسته، کاروانِ پر جمعیتِ متقاضی‌یانِ حضور در جشنواره‌ی تآترِ فجر را کاست تا آن که در امردادماهِ امسال، 64 اثر به دبیرخانه‌ی بیست و هشتمین جشنواره‌ی استانی، راه یافت.
قوانین و مقراراتِ حاکم بر جشنواره سبب گشت تا غربالِ انتخاب، آثار را دوباره بکاهد تا سرانجام، تعدادِ 46 اثر به واپسین دورِ بازبینی‌ها، راه یابند. از میانِ این 46 اثر، 24 اثر از مشهد و 22 اثر از شهرهای دیگرِ استان بودند. و آن شهرهای دیگر، شاملِ یازده خطه‌اند: نیشابور، سبزوار، تربیت‌حیدریه، داورزن، کاشمر، قوچان، طرقبه، گناباد، درگز، چناران و خواف.
سه داورِ بازبین برگزیده شدند تا این آثار را به قضاوت بنیشینند. آقایان: حمیدرضا سهیلی، سیدجواد اشکذری نداف، عبدالله برجسته. این داوران به دقتِ تمام تمامِ نمایش‌ها را به کمال، از دقیقه‌ی نخست تا ثانیه‌ی پایان، دیدند. روندِ بازبینی‌ی همه‌ی آثار، دو هفته به درازا کشید. هفته‌ی اول آثار مشهدی و هفته‌ی دوم، آثار شهرستانی. تمامِ آثار در قالبِ عکس و فیلم، مستندسازی شد و دبیرخانه‌ی جشنواره، مستندات را به مدتِ یک‌سال بایگانی خواهد کرد.
از آن‌جا که مقدماتِ برگزاری‌ی جشنواره‌ی تآتر استانی، در سال 1396 با ریاستِ پیشینِ انجمن هنرهای نمایشی فراهم آمده بود و در تیرماه 1397 انتخاباتِ هیئت‌مدیره‌ی انجمن برپا شده و رییسِ جدیدی برگزیده شد، وظایفِ جشنواره به رییسِ تازه‌ی انجمن رسید و فعالیت‌های تیمِ جدید، به صورتِ رسمی از اواخر امردادماه آغاز گشت. به این ترتیب، مُهرِ احکامِ هیئت‌مدیره‌ی انجمنِ هنرهای نمایشی، هنوز خشک نشده بود که مسوولیتِ بزرگ‌ترین روی‌دادِ فرهنگی و هنری در سطحِ استان، به دوش‌اش افتاد.
دبیر جشنواره، برای تسهیلِ در امور و تقسیمِ وظایف، دو دبیر در زیرمجموعه‌اش برگزید: دبیر تخصصی و دبیرِ اجرایی. آن‌ها نیز در زیرمجموعه‌ی خود کمیته‌هایی را تشکیل دادند. کمیته‌های جشنواره عبارت‌اند از:
دبیرتخصصی:
1-    کمیته‌ی دبیرخانه: ارزیابی، بازبینی، داوران
2-    کمیته‌ی روابط عمومی: سخن‌گوی جشنواره، رسانه‌ها و مطبوعات، تبلیغات، مستندسازی، بایگانی
3-    کمیته‌ی انتشارات: خبرنامه، کتاب جشنواره
4-    کمیته‌ی آموزش: جلسات نقد، کارگاه‌های آموزشی
دبیر اجرایی:
1-    کمیته‌ی اجرای نمایش‌ها: اجرای آثار رسیده و امور مرتبط با آن
2-    کمیته‌ی سالن‌ها: ناظر کیفی، ناظر فنی
3-    کمیته‌ی افتتاحیه و اختتامیه
4-    کمیته‌ی تدارکات و پشتیبانی: اسکان و پذیرایی از مدعوین، داوران، حمل و نقل
5-    کمیته‌ی مالی: امور قراردادها، امور اسناد مالی
در این دور از جشنواره بنا شد تا کمیته‌ی «بازرسی» به صورت مستقیم زیرِ نظرِ دبیر جشنواره فعالیت کند و شاخه‌های زیر مجموعه‌اش عبارت‌اند بودند از:
کمیته‌ی بازرسی: حراست، بازرس کیفی، بازرس مالی، نظارت و ارزیابی، انتظامات، بازرس فرهنگی
به این ترتیب، از اواخر امردادماه بود که دبیر جشنواره به صورتِ قانونی و رسمی در حوزه‌ی برگزاری‌ی جشنواره ورود پیدا کرده و حجمِ بزرگی از فعالیت‌های مرتبط با این روی‌داد فرهنگی و هنری را سازمان داد. اکنون و برای نخستین‌بار در طولِ برپایی‌ی جشنواره‌های تآتر رضوان در سنوات گذشته، تمامِ گروه‌های نمایشی در استان، اجرای عمومی‌شان را به کمال، رفته‌اند. برای نخستین‌بار در طولِ این سال‌ها، کلیه‌ی تصمیماتِ جشنواره با شورایی مرکب از یازده هنرمند و پیش‌کسوت و مسوول به شور و مشورت گذاشته شده و به دموکراتیک‌ترین شیوه‌ها، امورِ اجرایی به انجام رسیده‌اند. و نیز برای نخستین‌بار است که جشنواره‌ی تآترِ رضوان، با روی‌کردی تمام آموزشی، سعی کرد از کلیه‌ی تحصیل‌کرده‌گانِ رشته‌های مرتبط با هنرهای نمایشی، در بحثِ نقدِ آثار و کارگاه‌های پیش‌بینی شده، مدد گیرد. داوران بازبین، داورانِ مسابقه‌ی نمایش‌نامه‌نویسی و داورانِ اصلی، اغلب یا کارشناس، کارشناسِ ارشد و دکتر در رشته‌های بازی‌گری، ادبیات نمایشی و فلسفه‌ی هنر هستند. یکی از افتخاراتِ ما در این جشنواره، نخبه‌گرایی و تخصص‌گرایی در کنارِ تعهدِ هنرمندانه است که امیدواریم جشنواره‌ای پربار و سرشار را رقم بزند.
امروز 12 گروه هنری در جدول اجرای جشنواره‌اند. از این میان، سه اثر ازقوچان، کاشمر و تربت‌حیدریه به جشنواره راه یافته و باقی، مشهدی هستند. آثار در چهار سالن برگزار می‌شود:
1-    سالن اصلی‌ی تآتر شهر مشهد.
2-    تماشاخانه‌ی بهار
3-    تماشاخانه‌ی اشراق [حوزه‌ی هنری‌ی سازمان تبلیغات اسلامی]
4-    تماشاخانه‌ی شمایل
داورانِ بخشِ اصلی‌ی این دور از جشنواره عبارت‌اند از:
1-    افسانه ماهیان [فوق لیسانس کارگردانی تآتر]
2-    محمد عاقبتی [لیسانس کارگردانی تآتر]
3-    حسین مسافر آستانه [فوق لیسانس کارگردانی/ فوق لیسانس بازی‌گری]
داورانِ بخشِ نمایش‌نامه‌نویسی عبارت‌اند از:
1-    سهند خیرآبادی [دکتری فلسفه‌ی هنر]
2-    محمد مداح حسینی [فوق لیسانس سینما تآتر]
3-    حسین شمس‌آبادی [فوق لیسانس بازی‌گری و کارگردانی]
یازده‌اُم تا چهارده‌اُم شهریورماه سال 1397 بیست وهشتمین جشنواره‌ی تآترِ استانی برگزار خواهد شد و امید است که ماحصل تلاشِ شبانه‌روزی‌ی ما در این عرصه، رضایت اهالی‌ی فرهنگ و هنر را در پی داشته باشد؛ ان‌شاءالله.
 

آرش خیرآبادی
دبیر بیست و هشتمین جشنواره‌ی تآتر استان خراسان رضوی
و رییس انجمن هنرهای نمایشی‌ی استان خراسان رضوی